Pestisit
Zararlı organizmaları engellemek, onları kontrol altında tutmak ve zararlarını azaltmak için kullanılmakta olan madde veya maddelerden oluşan karışımlara, Pestisit denilmektedir. Herhangi bir kimyasal bir madde olabileceği gibi, virüs veya bakteri gibi biyolojik bir ajanda olabilmektedir. Pestisit, kimi zaman ise antimikrobik veya dezenfektan da olabiliyor.
Pestisit Nedir?
Zararı organizmaların kontrol altında kalmasını sağlayan Pestisit, zararlı organizmaların engellenmesini sağlamaktadır. Herhangi bir kimyasal madde olabilmekle birlikte, virüs veya bakteri de olabilir. Zararlı organizmalar, mal varlıklarına ve insanların besin kaynaklarına zarar verebilmektedir. Bunlar, hastalık yapan böcekler, yabani otlar, bitki patojenleri, kuşlar, yumuşakçalar, memeliler, solucanlar, balıklar veya mikroplar olabilmektedir. Pestisitlerin kullanmasının bazı yararları olsa bile, insanlar veya diğer hayvanlar için büyük sorunlarda yaratabilmektedir.
Besin maddelerin tüketimi, üretimi ve depolanmaları sırasında besinlere zarar veren mikroorganizma ve zararlarını yok etmek ve uzaklaştırmak için bunlara ilaveten bitkilerin büyümesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Doğruda insan, besinlere veya hayvanların hastalık etmesini taşımakla birlikte, kimyasal veya biyolojik ürünlerin tümüne "Pestisit" denilmektedir.
Pestisit Türleri
Pestisit, sistematik bir mekanizması ile dikkat çekmektedir. Farklı türleri bulunmakta olan Pestitit türleri içerisinde; İnsektisit, Fungusit, Mollusit, Rodentisit, Akarisit, Nematisit ve Herbisit yer almaktadır.
- Rodentisit : Kemirgenlere karşı kullanılan ilaçlardır.
Nematisit : Nematotlara karşı kullanılan ilaçlardır.
Akarisit : Akarlara karşı kullanılan ilaçlardır. - İnsektisit : Böcek, haşerelere karşı kullanılan ilaçlardır.
Fungusit : Funguslara (Mantar) karşı kullanılan ilaçlardır.
Herbisit : Yabancı otlara karşı kullanılan ilaçlardır.
Mollusit : Yumuşakçalara karşı kullanılan ilaçlardır.
Pestisit Etkileri ve Zararları
Kimyasal maddelerin bütünü kapsamakta olan Pestisit, etkileri ve zararlarıyla dikkat çekmektedir. Etkili maddelerin kökenlerine göre gruplara ayrılabilmekte olan Pestisit, aşağıdaki gibi gruplara ayrılmaktadır.
- İnorganik maddeler
2. Doğal organik maddeler
a) Bitkisel maddeler
b) Petrol yağları vb.
3. Sentetik organik maddeler
a) Klorlu hidrokarbonlar
b) Organik fosforlular
c) Diğer sentetik organik maddeler ( azotlu bileşikler, piretroidler)
Pestisitler arasında kimyasal olanlar, çoğu zaman hedef organizmaya seçkin etkinlik gösterememektedir. Hedef organizma dışında yer alan organizmalar içerisinde ise çeşitli hastalıklara yol açmaktadır. Bu hastalıklar sonucunda öldürücü de olabilmektedir. Pestisit insanlar içinde zararlı olmakla birlikte, kullanıldıkları canlıların yiyecek şeklinde insanlar tarafından kullanılması halinde, insanlara da zarar verebilmektedir. Kimyasal pestisitlerin içerisine akut toksik etkilerinin bulunduğu bilinmektedir. Organofosfatlar, karbamatlar ve klorlanmış hidrokarbonları için birçok pestisit genetoiksik etkiye sahip olmaktadır. Pestisite maruz kalan insanların birçoğunun, tarım ile uğraşmakta oldukları bilinmektedir. Yapısal ve sayısal kromozon anomalileri ile kardeş kromatid değişimin de artmaların olmasına sebep olmaktadır.
Pestisitten Korunma
İnsan sağlığı için büyük bir tehdit olan Pestisitten korunma yöntemleri bulunmaktadır. En etkili yöntemlerin uygulanması halinde, Pestisitten korunmayı başarabilirsiniz. Pestisitlerin zararlarını en az seviyeye indirmek istiyorsanız, aşağıda belirtilmekte olan yöntemleri kullanabilirsiniz. Bu yöntemler içerisinde;
- Yıkama
- Isıl İşlemler
- Kabuk Soyma
- Organik Tarım ürünlerini tercih etmek
bulunmaktadır. Bununla iyi tarım uygulamaları sertifikası olan ürünlerin tercih edilmesini öneriyoruz. Alışveriş yapacağınız yerlerde, bu özelliklere ait ürünleri almalısınız. Besinlerin işlenmesinden başlamak üzere, besin işleyicilerinin ve kullanıcılarının sağlık koşullarına özen göstermesi gerekmektedir.
Pekmezdeki zirai kalıntıların en az seviyeye indirilmesi için pekmez yapımında kullanılmakta olan üzümlerin yıkanmasının ardından kullanılması ve hasattan önce kullanılmakta olan ilaçların hasat tarihine kadar geçmesi gereken süreye ise dikkat edilmesi gerekmektedir. Pestisitlerin kalıntı yoluyla vücuda çeşitli olumsuz etkilerinin olduğunun unutmamalısınız.
