Trakya Üniversitesi (TÜ) Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Öztürk, yaptığı çalışmalara göre, direksiyon başında uyuklamaya bağlı trafik kazası geçiren veya kaza tehlikesi atlatan şoförlerin oranının yüzde 15-17 olduğunu bildirdi.
Prof. Dr. Öztürk, bir program kapsamında geldiği Eskişehir'de muhabirimize yaptığı açıklamada, ülkede uyku rahatsızlıklarının yaygın görüldüğünü söyledi.
Özellikle uykuda solunum bozukluklarının toplumda yüzde 5'lerden başlayıp, ileri yaşlara doğru yüzde 20'lere çıktığını anlatan Öztürk, rahatsızlığın horlamayla başladığını ifade etti.
Öztürk, "Uyku sağlığımız ve kalitemiz toplumsal olarak bozuk. Bu konuda farkındalık oluşturmamız, uyku hastalıkları konusunda bilgi düzeyimizi artırmamız gerekiyor." dedi.
Uyku hastalıklarının tedavi edilmesinin birçok nedenle büyük önem taşıdığına dikkati çeken Öztürk, bunlar arasında "trafik kazalarının engellenmesinin" de bulunduğunu belirtti.
Öztürk, profesyonel sürücülerde uyuklamanın, trafik kazalarının en önemli nedenlerinden birisi olduğuna işaret etti.
Kendisinin de içinde olduğu araştırma grubunca Türkiye'de iki farklı çalışma yapıldığını dile getiren Öztürk, şöyle konuştu:
"İlk yaptığımız çalışmada, bir grup profesyonel sürücünün uyku özellikleri ve düzensiz uyku semptomları ile belirtilerinin yanı sıra uykuyla bağlantılı trafik kazalarını ele aldık. Yaş ortalaması 36 olan 100 sürücü ankete katıldı. Muhataplara 'kazaya karışıp karışmadığı' ve 'uyuklamanın kazaların ana sebebi olup olmadığı' soruldu. 100 kişiden 17'sinin trafik kazasına karıştığı tespit edildi. Bu kişilerin uykuya bağlı rahatsızlıklar yaşadığını gördük. 17 kişinin gece ortalama uyku süresi 6,2 saat. Yüzde 35'inin horlama şikayeti var. Yüzde 70'i sabah baş ağrısıyla uyanıyor."
- 320 toplu taşıma sürücüsü üzerinde araştırma yapıldı
Diğer araştırmayı ise Edirne ve Hatay'daki 320 toplu taşıma sürücüsü üzerinde yaptıklarını anlatan Öztürk, "Araştırmaya katılan sürücülerden 49'u, uykusuzluk ve uyuklamayla alakalı en az bir kazaya karışmış veya kazaya ramak kalmış. Bu grup gece daha az uyuyor, daha çok apne şikayetleri var." bilgisini verdi.
Bu kazaların önlenebilir olduğunu vurgulayan Öztürk, "Yaptığımız çalışmalara göre, direksiyon başında uyuklamaya bağlı trafik kazası geçirdiğini veya kaza tehlikesi atlattığını söyleyen şoförlerin oranı yüzde 15-17 arasında." dedi.
Şoförlerin uyku sağlığının korunmasının, araçlarla insanları taşımaları nedeniyle de önem taşıdığını belirten Öztürk, nöbet tutulan işlerde, güvenlik ve sağlık alanında, hava yollarında çalışanlar açısından da bu durumun önemli olduğunu söyledi.
- "Uyku sağlığının ekonomik boyutu da önemli"
Benzer çalışmaların yurt dışında da yapıldığını anlatan Öztürk, şunları kaydetti:
"Her yıl ABD'de motorlu araç kazalarında 110 binin üzerinde kişi yaralanıyor, 5 binden fazla kişi yaşamını yitiriyor. Çalışmalar, ABD'deki kazaların yüzde 1 ila 3'ünü, sürücülerin uyuyakalmasına veya uykulu olmasına bağlıyor. Norveç'te bu oran yüzde 4, İngiltere'de ise yüzde 16. Uyku sağlığının ekonomik boyutu da önemli. Bazı ülkelerde yapılmış çalışmalara göre, uykuya bağlı kazaların yıllık maliyeti 5 milyar dolar civarında. Bu önlenebilir, ekonomiye katkı sağlanabilir bir durumdur. O zaman nereden başlamak lazım? Uyku hijyeni dediğimiz kuralları öğrenerek, uykumuzu sağlıklı tutmakla ilgili önlemleri alarak başlayabiliriz. Uyku hekiminden destek alabiliriz."
