Ticaret Bakanlığı tarafından 2022-2023 dönemi için belirlenen 23 adet “Öncelikli Ülke” arasında yer alan Fas’a, Eskişehir OSB Müdürlüğü tarafından bir inceleme ziyareti gerçekleştirildi. 10-13 Ocak 2023 tarihleri arasındaki ziyarete Eskişehir OSB Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleri katıldı. Ziyaret hakkında açıklama yapan Eskişehir OSB Başkanı Nadir Küpeli “Fas, Akdeniz’in batısında Afrika kıtasının batı ülkeleriyle ilk temas noktası olarak çok büyük fırsatlar sunan, kardeş bir ülke. Temas ve incelemelerimiz sonucu gördük ki, Fas pazarı Eskişehir sanayisi açısından çok cazip ve önemli yatırım imkânlarına sahip bir ülke” dedi. "Fas fırsatlar ülkesi" Eskişehir OSB heyeti ilk olarak Fas’ın başkenti Rabat’ta bulunan Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliğinde, Büyükelçi Ömer Faruk Doğan’ı ziyaret etti. Büyükelçi Doğan heyeti kabulünde, “Fas, büyük Afrika kıtasının batısında çok önemli bir ülke ve bu bölgenin de en gelişmiş ülkelerinin başında geliyor. Özellikle Avrupa ülkeleri ve batıyla yakın temasları olan bir ülke. Fas diğer yandan çok önemli yer altı zenginliklerine sahip, aynı zamanda Batı Afrika’nın da en önemli sanayi ve ticaret merkezi olan bir ülke. Türkiye’miz ve Türkler Fas’ta gerçekten çok seviliyor, ülkemiz ürünleri çok tercih ediliyor, televizyonlarda birçok Türk dizisi gösteriliyor, Fas pazarı ülkemiz sanayisinin ihracat ürünlerine çok uygun bir pazar. Fas hızla gelişen ve sanayileşmek için çaba gösteren bir ülke, burada Türkiye’den daha fazla sanayi kuruluşlarının gelerek yatırım yapması gerekiyor. Eskişehir OSB Yönetimi olarak buralara gelerek pazarı yakından görmeniz çok iyi olmuş. Eskişehir, Türkiye’nin önemli sanayi merkezlerinden biri ve sizlerin burada yapacağınız çok işler var. Gerek ürettiğiniz ürünlerinizin ihracatı gerekse de yeni yatırımlar ve yeni pazarlara ulaşmak bakımından Fas çok cazip bir ülke. Ben sizlerin bu fırsatları en iyi şekilde değerlendireceğinizi ümit ediyorum” dedi. "Yeni iş birliklerinin doğacağına inanıyoruz" Büyükelçilik ziyaretinde Fas hakkında görüşlerini dile getiren Eskişehir OSB Başkanı Nadir Küpeli ise, “Sayın Büyükelçimize öncelikle bizleri heyet olarak kabul ettiği için çok teşekkür ediyorum. Fas ziyaretimiz bizim açımızdan gerçekten çok verimli ve yararlı oldu. Ticaret Müşavirlerimiz bizi Fas pazarı konusunda çok iyi ve ayrıntılı bir şekilde bilgilendirdiler. Büyükelçiliğimiz ile Rabat ve Kazablanka Ticaret Müşavirlerimizin mükemmel çalışmaları ve bize yaptıkları detaylı sunumlar, bizleri gururlandırdı ve çok mutlu etti. Devletimizin sizin nezdinizde gücü ve kudretini buralarda bir kez daha görme imkânı bulduk. İyi ki buraya gelmişiz ve detaylı bir ziyaret yapmışız. Eskişehir sanayisi ve iş dünyası açısından Fas çok önemli fırsatlar içeriyor. Fas hem ihracat yapacağımız zaman içinde hem de önemli yatırımlara imza atabileceğimiz çok kilit öneme sahip bir ülke. Bunu buraya gelince yakinen görüyorsunuz. Fas’ın neden Ticaret Bakanlığımız tarafından hedef ülke olarak seçildiğini buraya gelince daha iyi görmüş olduk. Burada iş yapan Türk iş insanlarıyla da bir araya geldik ve onların deneyim ve tecrübelerinden yararlanma imkânı bulduk. İnşallah bu ziyaretimiz ilerleyen dönemde yeni iş birliklerinin doğmasına vesile olacaktır” şeklinde konuştu. EOSB Heyeti Rabat-Salé-Kénitra Bölge Odasını ziyaret etti Fas ile Türkiye arasındaki ticaretin güçlenmesi için Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri Rabat-Salé-Kénitra Bölgesi Ticaret, Sanayi ve Hizmetler Odasını da (CCIS-RSK) ziyaret ettiler. CCIS-RSK Odası Başkanı Hassan SAKHI ile Oda yönetimi ve iş adamları tarafından karşılanan Eskişehir OSB heyetine Rabat-Salé-Kénitra Bölgesinin ticaret ve sanayi alt yapısı hakkında detaylı bilgiler verildi. "Ziyaretiniz bizi mutlu etti" Görüşmede Başkan Sakhi, “Kardeş ülke Türkiye’den böyle bir ziyaretin yapılmış olması bizi çok mutlu etti. Bu görüşme, Fas Krallığı ile Türkiye Cumhuriyeti arasında son on yıllarda yaşanan ikili ilişkilerin gelişmesinin önemli bir parçasını oluşturuyor. Yeni iş birliği alanlarının belirlenmesi ve iki ülkenin iş toplulukları arasındaki iş birliği ve ortaklık ilişkilerinin daha da güçlendirilmesi için bu tür ziyaretler bir fırsattır. Bu görüşmeler sayesinde yeni iş birliklerinin doğmasını arzu ediyoruz. Fas'ın coğrafi konumu itibariyle Afrika pazarları ile Türkiye arasında bir köprü oluşturmakta, ben sizleri Eskişehir iş dünyasını ve Türk tarafını Rabat-Sale-Kenitra bölgesi başta olmak üzere Fas'ın sunduğu yatırım fırsatlarını değerlendirmeye davet ediyorum” diye konuştu. "Eskişehir’in OSB tecrübesini sizinle paylaşabiliriz" Eskişehir OSB’nin tanıtım filminin izlenmesinin ardından, EOSB Başkanı Nadir Küpeli Eskişehir OSB’nin gerçekleştirdiği yatırımlar, sanayicilere sunulan hizmetler, OSB’lerin çalışma şekilleri, yatırımcıların beklentileri konusunda Fas tarafına bilgiler verdi. Küpeli, “Eskişehir OSB 34 milyon m2’lik büyüklüğü ülkemizin ikinci büyük OSB’si. 830’u aşkın firma bölgemizde bulunuyor ve 47 bini aşkın kişiyi istihdam ediyoruz. Yıllık 3 milyar doların üzerinde bir ihracat gerçekleştiriyoruz. 2025 yılı sonuna kadar sanayi kuruluşu sayımız 1000’i aşacak ve çalışan sayımız ise 55 bin kişiye ulaşacak. Eskişehir OSB’de dev bir sanayi eko sistemini başarılı bir şekilde idare ediyoruz. Bu tecrübelerimizden siz değerli Fas iş dünyasının da yararlanmasını arzu ediyoruz. OSB’ler Türkiye’nin sanayileşme hamlesinde çok önemli yer tutan bir modeldir. Bu modelin Fas’ın gelişmekte olan sanayi altyapısının daha gelişmesi için çok başarılı bir model olacağını düşünüyoruz. Bu konuda Fas’lı kardeşlerimize her türlü desteği sunmaya hazırız. Fas ile Türkiye arasındaki ilişkilerin her zaman mükemmel ve umut verici olduğunu, Fas ile Türkiye arasındaki iş birliğinin her iki taraf için de sunulan potansiyel ve fırsatların mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Biz kazan kazan düşüncesinde olan insanlarız” ifadelerinde bulundu. Toplantının sonunda Eskişehir OSB Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleriyle, Fas tarafından toplantıya katılan çok sayıdaki iş insanı arasında ikili iş birliği toplantıları gerçekleştirildi. Toplantıda taraflar yeni yatırımlar ve iş birliği fırsatları üzerinde görüş alışverişinde bulundular. Fas iş dünyasına Eskişehir’deki ve OSB’deki yatırım imkanları detaylı bir şekilde anlatıldı. Ziyaret sırasında Eskişehir OSB Başkanı Nadir Küpeli, Fas ulusal televizyon kanalı Kanal24’e de Eskişehir sanayisi, yatırım imkanları ve Türkiye hakkında da bir mülakat verdi. "Fas’ta Türk yatırımları artıyor" Eskişehir OSB heyeti, Fas ziyaretinde Türkiye’nin Rabat Ticaret Müşaviri Mehmet Ali Oran ile Kazablanka Ticaret Müşaviri Burcu Özergül Çolak ile de görüşmeler gerçekleştirdiler. Rabat Ticaret Müşaviri Oran “Fas, Türk iş dünyası için çok fırsatlar barındıran bir ülke. Türkiye’den Fas’a gelip iş yapan çok sayıda büyük firmalarımız bulunuyor. Başta inşaat firmalarımız olmak üzere, tekstil, kozmetik, temizlik kâğıdı, demir-çelik ve market sektöründe ciddi bir yatırımlarımız var. Fas sanayileşme konusunda gayret gösteren ve yatırımlara açık bir ülke. Ben eminim ki Eskişehir iş dünyası da burada önemli işlere imza atacaktır. Akdeniz’in iki ucunda yer alan Türkiye’nin, Fas’ın kalkınmasına vereceği katkılar büyük önem taşıyor. Fas, Türk iş dünyasının Batı Afrika’ya açılmasında kilit öneme sahip bir ülke” dedi. "Fas, Türk yatırımcıları bekliyor" Kazablanka Ticaret Müşaviri Çolak ise, “Fas yüzölçümü olarak neredeyse Türkiye büyüklüğünde ama 40 milyona yaklaşan nüfusa sahip, kuzey ve batı Afrika’nın en önemli ülkelerinden birisi. 132 milyar dolarlık bir GSYH’ye sahipler. Türkiye Fas’a 2021 yılında 3,3 milyar dolarlık ihracat yaparken, Fas’tan 800 milyon dolarlık ithalat yapmış. Türkiye, Fas’ın önemli ticari partnerlerinden biri durumunda. Fas her bakımdan son yıllarda ciddi bir gelişme ve atılım içinde, özellikle sanayi alanında Avrupa kökenli havacılık firmaları Fas’ta kurulan teknopark ve özel sanayi bölgelerinde yatırımlar yaparak, buralarda uçak parçaları üretimi yapıyorlar. Keza otomotiv sanayisinde de son yıllarda yeni yatırımlar ve yan sanayi üretimi giderek artıyor. İşgücü çok ve maliyetler birçok ülkeye göre uygun. Burada Türk iş dünyası ve Eskişehir sanayii için çok önemli bir iş birliği fırsatları var. Burada yapılacak yatırımlar, Türk sanayisinin Fas’ta güçlenmesini sağlarken, bölge ülkelerine çok daha kolay bir şekilde nüfuz edebilmelerine ve o pazarlara girmelerine imkân tanıyacaktır” dedi. EOSB Başkanı Nadir Küpeli de “Sayın Ticaret Müşavirlerimize ayrıntılı bilgilendirmeleri ve bizlerle yakından ilgilendikleri için çok teşekkür ediyorum. Fas ziyaretimizden çok memnun kaldık. İyi ki buraya gelmişiz. Buraları kendi gözlerimizle yakından görmek çok iyi oldu. Ticari fırsatları ilk ağızdan duymak ve Faslı iş çevreleriyle bir araya gelmek çok faydalı ve verimli oldu. Fas’lı iş çevreleriyle karşılıklı görüşmeler gerçekleştirdik. Gerçekleştirdiğimiz bu gezinin ilerleyen süreçlerde yeni iş birliklerinin doğmasına imkân tanıyacağına inanıyorum. Sizlerden aldığımız verileri ve bilgileri Eskişehir OSB’deki sanayi kuruluşlarımıza ileteceğiz. İnşallah yeni başlangıçların ilk adımlarını burada atma imkânı bulduk” şeklinde konuştu.