Gelişen teknolojik imkanlar ulaşımı ve nakliyeyi hızlandırırken, dünyanın biyolojik çeşitliliğini küreselleştiriyor. Farklı kıtaların biyolojik tehlikeleri artık tüm dünyaya yayılıyor. Bu zararlı türler arasında Asya Kaplan Sivrisineği, bilinen adıyla Aedes albopictus, öne çıkıyor. Bu sivrisinek türü, son dönemde dünyanın en istilacı sivrisineği olarak kabul ediliyor.
Asya kaplan sivrisineği nedir?
Asya Kaplan Sivrisineği, Güney Asya'ya özgü, siyah ve beyaz renkte, kan emici bir sivrisinek türüdür. Diğer sivrisineklerden daha küçük boyutları olan bu zararlı böcekler, köken olarak Hindistan cevizi kabuğu parçaları ve ağaç kovuklarında biriken su ile oluşan ufak su habitatlarında yaşayan Güney Asya, Hint Okyanusu ve Batı Pasifik kökenli canlılardır.
Ancak günümüzde bu sivrisinekler, Antartika dışındaki tüm kıtalarda rastlanabilecek bir tür haline gelmiştir. Asya Kaplan Sivrisineği, insanlarla beraber köpek ve kuş gibi diğer hayvanları da besin kaynağı olarak kullanıyor. Hayvanları ve insanları birlikte beslemesi, zoonotik yani hayvansal patojenlerin hayvanlardan insanlara taşınma riskini artırıyor. Bu nedenle, tüm dünyada salgın hastalıklara yol açma potansiyelini taşıyan bu sivrisinek türü büyük bir tehdit oluşturuyor.
Asya Kaplan Sivrisineği türü, yıl boyunca aktif olmaları ve yumurtalarının mevsim değişimlerine karşı dayanıklı olmaları nedeniyle hayatta kalma ve yayılma şansı yüksek bir sivrisinek türüdür. Doğal alanların yanı sıra, yapay ortamlarda da üreyebiliyor olmaları, bu sivrisineklerin yayılma hızını artırıyor. Kıtalar arası ticaretin de etkisiyle, bu sivrisinek türü hızla dünyaya yayılıyor ve küresel bir tehdit haline geliyor.
Asya kaplan sivrisineği ısırığı belirtileri nelerdir?
Asya kaplan sivrisineği, insan sağlığını tehdit edebilecek bazı ciddi viral enfeksiyonlarına ev sahipliği yapar. Bu mikroskobik tehlikeler, insana bulaştıklarında hayatı ciddi şekilde etkileyebilme potansiyeline sahiptir.
Bir Asya kaplan sivrisineğinin ısırığının sonuçları arasında; kaşıntı, acı, kızarıklık gibi belirtiler yer alır. Ayrıca, sivrisinek ısırığı sonucu; yüksek ateş, ishal, sarılık, karın ağrısı, kas ve eklem ağrıları, genel yorgunluk hissi ve titreme gibi sağlık koşulları da üzerinde durulması gereken hastalıklar arasında bulunur.
Sağlık sorunları sadece yetişkinleri değil, hamile kadınları ve bebekleri de olumsuz yönde etkileyebilir. Aynı şekilde, eğer bir kadın hamilelik sırasında bu tip bir enfeksiyonla karşılaşırsa, virüsün bebeğe geçme riski vardır. Bu, bebekte düşük ağırlık veya prematüre doğum gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca, anne bedeni enfeksiyonu ağır geçirirse, düşük yaşanabilir.
Özellikle bir seyahat sonrasında yukarıdaki belirtilerden herhangi birini göstermek ya da bir sivrisinek ısırığı sonrasında ateşin yükselmesi durumunda, derhal bir mikrobiyoloji uzmanına başvurmak önemlidir. Asya kaplan sivrisineği ile alakalı potansiyel riskler, sağlık üzerinde şiddetli etkiler oluşturabilecek olduğu için dikkate alınması zorunludur.
Asya kaplan sivrisineği ısırığı tedavisi nasıl olur?
Asya Kaplan Sivrisineği tarafından ısırılan bir kişide ilk adım, hangi virüsün taşındığının belirlenmesi olmalıdır. Ancak, Sarı humma, Deng ve Zika gibi hastalıkları taşıyan Batı Nil virüsü ile karşılaşıldığında spesifik bir tedavi yoktur. Sarı humma ve Deng virüsü için en etkili korunma yöntemi aşılama olarak karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte, Zika ve Batı Nil virüsüne karşı henüz halka açık bir aşı ya da tedavi yöntemi keşfedilmemiştir.
Hastalığın semptomlarını hafifletmek için ilaç tedavisi uygulanabilir. Özellikle aşırı terleme nedeniyle kaybedilen vücut sıvısını telafi etmek için serum verilmesi gerekip gerekmeyeceği konusunda tıbbi bir değerlendirme yapılmalıdır. Ayrıca, kişinin yaşamsal fonksiyonlarının ve hastalığın ilerlemesinin sürekli izleme alınması oldukça önemli bir durumdur.
Bununla birlikte, her Asya Kaplan Sivrisineği'nin virüs taşımadığını belirtmek önemli. Bir sivrisinek ısırığı durumunda, sadece sivrisineği tarafından tahriş edilen bölgenin tedavisi için yöntemler uygulanabilir. Bu da tabii ki sivrisineğin ne tür bir virüs taşıdığına bağlıdır.
Asya kaplan sivrisineğinden korunma yöntemleri nelerdir?
Bazı sivrisinek hastalıklarının tedavisinin kesin ve etkin bir yolu şu anlık bulunmamaktadır. Hastalık belirtilerin hafifletilmesine yönelik tedavi stratejileri uygulanır. Sarı Humma ve Deng virüslerinin aşıları mevcuttur, fakat diğer sivrisinek kaynaklı virüsler için aşı henüz geliştirilememiştir. Ancak, bu konuda devam eden çalışmalar mevcuttur.
Bilinenin aksine, Kaplan türü sivrisinekler hünerli uçucular değildir. Bu sivrisineklerin ülkelerarası hareketi, yumurtalarının pasif taşıma yoluyla olur.
Sivrisineklerden korunmanın en önemli yolu, üremelerini engellemek için durgun su birikintilerinin azaltılmasıdır. Sivrisinek larvalarının yumurtadan çıkmaları için ıslak bir ortama ihtiyaçları vardır. Hatta dişi sivrisinekler için saksı tabanında biriken ufak su birikintileri bile yumurtlarını bırakmaları için yeterli olabilir. Bu sebeple, evlerimizin bahçe ve balkonlarında su birikintisi olup olmadığından emin olmalıyız.
Açık hava etkinliklerinde, sineklerden korunmanın etkili bir yolu ise bacak ve kollara sinek koruyucu medikal ürünler kullanmaktır.
