Halk edebiyatımızın büyüleyici çeşitliliğinin en parlak örneklerinden biri, toplum hayatımızı anlatan ve çoğunlukla dört mısra ile oluşturulan manilerimizdir. Bu halk şiirlerinin yazarları ve şairleri genellikle bilinmez; onların yaratıcıları arasında kendini gizlerler. Göz alıcı bir hece vezni ile kaleme alınan bu edebi eserler, köy hayatında izlerini derinden bırakır.
Maniler, köy teknelerinde egemen olan etkinliklerin baş tacıdır. Mangal sofralarına lezzet katan, kına gecelerine neşe saçan bu dört mısraya aşkı, özlemi veya sevinci sığdırarak, içleri kemiren duygularını ifade ederler. Manilerin yer yer tınıları, insanların kalplerinde bulduğu arındırıcı bir hafiflikle birleşir.
Eskişehir, bu geleneksel şiir biçimini unique bir yönde eğlencesine dönüştürmüştür. Kırım'dan göçen insanların yanlarında getirdiği ve "şın" adı verilen bir mani söyleme geleneği, bu şehrin folklorüne renk katmıştır.
İlimizin köylerinde söylenen ve geniş kitlelerce tanınan bazı mani örneklerini sizler için derledik.
Eskişehir Manileri
Ayva sarılarına
Gece yarılarına
Mevlam sabırlar versin
Asker karılarına
Serenlikte zincirler
Fiske vursan iniler
Gurbetteki nazlı yarim
Kulakları çiniler
Kuru kına yaş kına
Ölüyorum aşkına
Allah nasip etmesin
Onun gibi şaşkına
Bir dalda iki ceviz
Yarimin adı Cengiz
Cengiz benim olursa
Eskişehir’e gideceğiz
Öküz aldım pazardan
Çatladı gitti nazardan
Konuşmuyorsun kız Fadime
Yeni mi çıktın mezardan
Kör Hasandır köyümüz
Zemzem akar suyumuz
Sevip sevip ayrılmak
Yoktur öyle huyumuz
Astepe bayırları
Silkerim çayırları
Kırka’dan kız alan
Çift vursun davulları
Entarisi dört enden
Ne tez usandın benden
Evi tenha bulursam
Öcümü alırım senden
Gayanın altı pınar
Elimi soksam donar
Ne gız oldum ne gelin
Yüreem ona yanar
Nargilenin markucu
Gınalı barmek ucu
Ramazanda yar sevenin
Gabul olmaz orucu
Bir tas içinde pekmez
Sen yesen bana yetmez
Delikanlı kazancı
Şimdiki süse yetmez
Garanfili gurutman
Suya goyup unutman
Cennetten huri çıksa
Ben yarimi unutman
Mezarlıkta Gezerim,
Çıkı Buldum Çözerim,
Vallah Billah Kaynana,
Ben Oğlundan Güzelim.
Fasulye Fasıl Olur,
Yemesi Nasıl Olur,
Ver Baba Sevdiğimi,
Bak Geçimim Nasıl Olur.
Bakkalda Yumak Buldum
Dantel Öreyim Diye,
Mahallede Yar Sevdim,
Hergün Görevim Diye.
