Malatya'nın tarihi, antik dönemlere kadar uzanır. Bu topraklar, Hititler, Urartular, Asurlular ve Romalılar gibi büyük medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Roma İmparatorluğu döneminde "Melitene" olarak bilinen şehir, stratejik konumu nedeniyle önemli bir merkezdi.

Malatya'nın kaderi, 1071 yılında gerçekleşen Malazgirt Meydan Muharebesi'nde değişti. Selçuklu Sultanı Alp Arslan'ın zaferi, Malatya'nın Türk egemenliğine geçişini işaret etti. Daha sonra çeşitli Türk devletleri ve beyliklerinin yönetiminde bulunan Malatya, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de önemini korudu.

Malatya'nın Eski İsimleri

Malatya ilinin tarih boyunca kullanılan eski isimleri şunlardır:

Melid: Antik dönemde şehrin adı Melid olarak anılırdı.
Melitene: Roma İmparatorluğu döneminde kullanılan bir isimdir.
Malideia: Bizans İmparatorluğu döneminde şehre verilen bir ad.
Malatya: Malazgirt Meydan Muharebesi'nin ardından Türklerin bu bölgeye verdiği isimdir. 

Malatya İlinin İsim Kökeni

Malatya adının tam kökeni net olarak belirlenmemiş olsa da, bazı teoriler bulunmaktadır.

Aramice kökenli olduğu düşünülen "melid" kelimesi, "bal peteği" anlamına gelirken, Arapça kökenli "malat" kelimesi ise "zeytin presi" anlamına gelir.  Malatya isminin bu  teorilere göre türediği sanılmaktadır.